100 Bin İmzanın Gölgesinde: Türkiye’de Cumhurbaşkanlığına Aday Olmak Neden Bu Kadar Zor?

Türkiye’de her vatandaş gibi benim de bir hayalim var: Cumhurbaşkanı adayı olmak. Ama bu sadece bir koltuk sevdası değil, demokrasiye inanan biri olarak kendi ülkemde aday çıkabilmenin, düşüncelerimi geniş kitlelere duyurabilmenin, insanlara farklı bir yol gösterebilmenin hakkı. İşte bu hakkı kullanmak için yola çıktığımda önüme çıkan engelleri, zorlukları ve çözüm önerilerimi bu yazıda samimi bir şekilde paylaşmak istiyorum.

Demokrasi Hakkı: “Ben de aday olabilirim” demek

Her seçim öncesi ekranlarda birkaç büyük partinin adayını görüyoruz. Sanki cumhurbaşkanı adayı olmak yalnızca onların hakkıymış gibi bir algı var. Ama hayır. Anayasamız bana da, size de, her vatandaşa da aday olma hakkı tanıyor.

Benim derdim de tam olarak bu:

• “Adaylık” denen şeyin sadece güç sahiplerinin değil, vatandaşın da elinin uzanabileceği bir alan olduğunu göstermek.

• Çocuklarıma, gençlere, “istediğin zaman sen de aday olabilirsin” diyebilmek.

Ama iş kağıt üzerinde kolay görünüyor. Uygulamada ise birçok bariyer var.

100.000 İmza: Küçük Rakam, Büyük Engel

Yasalara göre bağımsız aday olmak için en az 100.000 seçmenin imzası gerekiyor.

Matematiğe bakarsanız, milyonlarca seçmen içinde 100.000 çok küçük bir oran. Ama işin pratiği öyle değil.

• İmza sadece İlçe Seçim Kurulu’nda verilebiliyor.

• Çalışan insanlar işten izin almak zorunda.

• Köyden, ilçeden merkeze gitmek saatler sürebiliyor.

• Üstelik imza verenin ismi sistemde açıkça görünüyor, bu da insanlarda “ya başıma iş açılırsa?” endişesi yaratıyor.

Yani bana destek olmak isteyen birçok insan sırf bu zahmet yüzünden geri adım atıyor.

Ben diyorum ki: Dijital çağdayız. Neden e-Devlet üzerinden güvenli imza toplayamıyoruz?

Bu mümkün olsa, vatandaş için de benim için de süreç çok daha demokratik olurdu.

Paranın Konuştuğu Yer: Başvuru ve Kampanya Maliyetleri

Cumhurbaşkanı adayı olmanın sadece imza toplamakla bitmediğini, işin ekonomik yükü olduğunu da yaşayarak öğrendim.

• Öncelikle ciddi bir başvuru bedeli yatırmanız gerekiyor. Yarım milyon liradan fazla… Eğer 100.000 imzayı toplayamazsanız bu para yanıyor.

• Diyelim ki topladınız. Bu sefer de afiş, toplantı, ulaşım, reklam derken kampanya maliyetleri milyonlara ulaşıyor.

Kısacası, daha baştan size şu mesaj veriliyor:

Ama ben inatla şunu söylüyorum: Cumhurbaşkanı adaylığı parası olanların değil, fikirleri olanların hakkı olmalı.

Eşitlik Söylemi ile Gerçekler Arasındaki Çelişki

Seçme ve seçilme hakkı Anayasa’da hepimiz için eşit. Ama sahaya indiğinizde bu eşitliği hissetmek çok zor.

• Büyük partilerin adayları her gün ulusal kanallarda.

• Onların mitingleri, afişleri, reklamları zaten her yerde.

• Benim gibi bağımsız bir aday için ise sesini duyurmak neredeyse imkânsız.

Demokrasi, sadece sandıkta oyların sayılması değildir. Demokrasi aynı zamanda adayların eşit şartlarda yarışabilmesi demektir.

Ama bugün gördüğüm tablo, “eşitlik” ile “eşitsizlik” arasındaki makasın açıldığını gösteriyor.

Psikolojik Bariyerler: “Sen zaten kazanamazsın”

İnsanlarla konuşurken bana en çok söylenen cümleler:

• “Ben imza versem ne değişir ki?”

• “Sen zaten kazanamazsın.”

• “İsmim görünürse başım derde girer mi?”

İşte bu psikolojik bariyerler, en az ekonomik ve bürokratik bariyerler kadar zorlayıcı. Oysa ben şunu biliyorum: Her imza, demokrasinin nefes borusu. Bir insanın “benim fikrim de değerli” diyebilmesi, bu ülkenin en büyük kazanımı olur.

Benim Önerilerim: Daha Adil Bir Seçim İçin

Cumhurbaşkanı adayı olmak isteyen herkesin önü daha açık olmalı. Bunun için önerilerim:

1. Dijital İmza: e-Devlet üzerinden güvenli kimlik doğrulamasıyla imza verilmesi sağlanmalı.

2. Eşit Görünürlük: Her adaya televizyonlarda asgari yayın süresi, açık alanlarda eşit reklam hakkı tanınmalı.

3. Şeffaf Finansman: Adaylık harcamaları ve bağışlar anlık izlenebilir olmalı.

4. Harcama Tavanı: Para gücünün adaleti bozmaması için harcamalara üst sınır getirilmeli.

Bu adımlar atılırsa, sadece ben değil, benim gibi birçok vatandaş cesaretle aday olabilir.

Neden Aday Olmak İstiyorum?

Çünkü inanıyorum ki demokrasi, sadece sandık günü oy vermek değildir. Demokrasi, aday olabilme hakkını kullanabilmek demektir.

Ben Cumhurbaşkanı adayı olmak istiyorum çünkü:

• Halkın siyasete katılımını artırmak istiyorum.

• Gençlere “Sen de aday olabilirsin” mesajını vermek istiyorum.

• Paranın, bağlantıların ve medya gücünün değil; fikirlerin yarıştığı b

  ir Türkiye hayal ediyorum.

Son Söz

Benim adaylık yolculuğum kolay olmayacak, bunu biliyorum. Ama bir kişinin bile “Evet, ben de aday olabilirim” diye düşünmesini sağlarsam, bu mücadele amacına ulaşmış olacak.

Çünkü demokrasi, sadece güçlülerin sahnesi değildir. Demokrasi, hepimizin sesini duyurabildiği yerdir.Ve ben, bu seslerden biri olmak için Cumhurbaşkanı adayı olmak istiyorum.